Category: समाज

विवाह गरेर छोरी आफ्नो घरमा गइसकेपछि पनि माइतमा छोरीको झन् महत्वपूर्ण हुन्छ। माइतको सामाजिक विधिव्यवहारमा छोरीसँग सरसल्लाह गर्नेदेखि निर्णायक भूमिका नै निर्वाह गरिरहेका हुन्छन्।

नेपाल संवत्‌ र नेवार समुदायमा प्रचलित संस्कृति म्हपूजा बेग्लाबेग्लै हुन् भन्ने यथार्थ बुझाउन नसक्दा यो संवत्‌ निश्चित समुदायको हो भन्ने भ्रम भएर आम प्रचलनमा आउन सकेको छैन।

नेपाली जनजीवनको धार्मिक तथा सांस्कृतिक क्षेत्रमा प्रचलित अनेकौं चाडपर्वमध्ये सर्वाधिक चर्चित र विवादास्पद पर्व दसैं हो भन्दा कतिपयलाई चित्त नबुुझ्न सक्छ। सामाजिक सद्भाव तथा पारिवारिक मिलनको रूपमा यसलाई लिन मन पराउनेहरूलाई विवादको…

मलाई कोभिडको संक्रमण भयो । म शाकाहारी भएकोले मैले क्वाति, चना, आलु, कुरिलोको रस पर्याप्त खाएँ । बिशेषगरी क्वातिको रस पकाएर झोल मात्रै खाएँ ।

विवाहसम्वन्धी कानूनले नै महिला वा पुरुषले एक अर्कालाई झुक्याई विवाह गर्न नहुने र झुक्याई विवाह गराएको रहेछ भने विवाह बदर गराउन सक्ने र मर्का पर्ने पक्षले झुक्याउने पक्षबाट मनासिब    क्षतिपूर्तिको समेत दावी गर्न सक्ने कानूनी व्यवस्था गरेको छ ।

आफैं जात-व्यवस्थाको जालोमा पिल्सिएको नेवार समुदाय र दलित समुदायबीच कुनै घटनाविशेषमा कित्ताकाट हुँदा जातीय विभेदको विषवृक्ष नाशिने नभई मूल मुद्दा नै ओझेल पर्ने देखिएको छ।

छुई भएको बेला स्कुल पठाउनु त कताकता किताबकापीहरूसम्म पनि छुन दिनुहुँदैन भन्ने मान्यता कायम नै छ । यही मान्यता नै छात्राहरूको शैक्षिक विकासका लागि तगारो बन्दै आएको छ ।’

कुनै बेलाको गुलजार बस्ती, शहर वा व्यापारिक केन्द्र समयको क्रममा उजाड र उराठ लाग्दो बन्न सक्छ । त्यस्तै कुनै समयको सानो गाउँले अचानक वा शनैःशनैः ठूलो शहरको रुपमा लिनसक्छ । यस्ता परिवर्तन…

भोजले नेवार समाजलाई सक्रिय बनाएको छ । यसले सम्पन्न व्यक्ति वा परिवारलाई प्रोत्साहन गर्छ र अरूलाई प्रगतिको आवश्यकता बोध गराउँछ । यही अवसरमा नयाँ काम वा सामाजिक घटनाक्रम विकास हुने गर्छ ।