Category: संस्कृति

नेपालको नेवार समाजमा प्रचलित सिति नखःका सम्बन्धमा विश्व परिचित हुँदो हो, यसैलाई एउटा दिवस बनाएर विश्वव्यापी गर्ने थियो । वातावरणीय सरसफाईको महत्व नेवार समाजले हजारौं वर्षअघि नै बुझिसकेको र त्यसलाई संस्थागत गर्न सांस्कृतिक पर्वको रूपमा विकास गरेको बुझ्न सकिन्छ ।

नेपाल संवत्‌ र नेवार समुदायमा प्रचलित संस्कृति म्हपूजा बेग्लाबेग्लै हुन् भन्ने यथार्थ बुझाउन नसक्दा यो संवत्‌ निश्चित समुदायको हो भन्ने भ्रम भएर आम प्रचलनमा आउन सकेको छैन।

नेपाली जनजीवनको धार्मिक तथा सांस्कृतिक क्षेत्रमा प्रचलित अनेकौं चाडपर्वमध्ये सर्वाधिक चर्चित र विवादास्पद पर्व दसैं हो भन्दा कतिपयलाई चित्त नबुुझ्न सक्छ। सामाजिक सद्भाव तथा पारिवारिक मिलनको रूपमा यसलाई लिन मन पराउनेहरूलाई विवादको…

यसैगरी काठमाडौं उपत्यकाको नेवार समाजमा ज्यापू समुदायको बाहुल्यता अझै पनि पाइन्छ। ज्यापू पालि भाषाबाट लिइएको शब्द हो।

यँयाः र इन्द्रजात्राको कुनै सम्बन्ध देखिँदैन, बरु नेवार समाजमा जीवित सांस्कृतिक एवं मौलिक पर्वका रुपमा यँयाःलाई लिनुपर्छ।

देउडाभन्दा हुरुक्क नहुने सुदुरपश्चिमेली विरलै होलान्। सुदूरपश्चिमवासीको महान पर्व गौराको मुख्य आकर्षण नै देउडा हुन्छ।

नांगा बाबाहरु निर्वस्त्र हुन्छन्, नानाभातीका अचम्म लाग्दा शब्दहरु बोलेर अनेक उजंग गरेर हिँड्छन। यिनका यी प्रत्येक क्रियाकलापको गूढ रहस्य हुन्छन्।

स्वयम्भू जीर्णोद्धारको शतवार्षिकी समारोह राज्यस्तरबाटै हुनसकेको भए अझ राम्रो हुन्थ्यो, स्वयम्भूको ऐतिहासिकता अझ उजिल्याउन सकिन्थ्यो ।

अचेल यसरी गीत गाएर समेबजि माग्न आउने चलन काठमाडौंको मुख्य शहरी भागहरुमा हराउन थालेको छ ।

नेवार समाजमा प्रचलित विभिन्न चाडहरुमा चथाः एक महत्वपूर्ण चाड हो । दशैंको एक महिनाअगाडि पर्ने यो चाडलाई सानो  दशैं पनि भन्ने गरिन्छ