Author: अमिका राजथला

संविधान अक्षरशः पालना गर्नुपर्छ भन्ने संविधानकै मर्म हो । नेपालकाे संविधान २०७२ को धारा १० ले पहिलाका संविधानले व्यवस्था नगरेको व्यवस्था गरेको छ- कुनै पनि नेपालीलाई नागरिकता पाउने हकबाट बञ्चित गरिने छैन ।

कानुनले बालविवाह निषेध गर्दा गर्दै तथा थुप्रै गैरसरकारी संस्थाहरूबाट समाजमा अभिमुखीकरण कार्यक्रम संचालन हुँदाहुँदै पनि बालविवाह रोकिन नसकेकोमा अधिकारकर्मीहरूले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।

प्रतिवेदनअनुसार वायोमासलाई इन्धनको रूपमा परिणत गर्दा जलवायुमा नकारात्मक योगदान मात्र पु¥याउँदैन कि यसले वन, जैविक विविधता नष्ट गर्नुको साथै वनमा आश्रित समुदायको वन अधिकार समेत कुण्ठित गर्नेछ ।

गुरूङ गाउँका थुप्रै महिलाहरू घाटु नाच्छन् तर प्रकृया पुर्‍याएर नाच्न सक्ने भने निकै थोरै रहेको स्थानीय बासिन्दा बताउँछन् । यी थोरैको कोटीमा पर्ने गरेका छन्, यी नन्द भाउजु ।

पार्टी बलियो बनाउँनै पर्छ, मिल्नै पर्छ भन्ने लाग्छ । पार्टी एकतामा हामी सफल हुन्छौं, यसमा म ढुक्क छु । चुनौति आईरहन्छन् तर हौसला दिनेहरु पनि छन् । त्यसैले एकता हुन्छ भन्ने मलाई विश्वास छ ।

सरकारले पनि तदारुकतासाथ भ्याक्सिन उपलब्ध गराएर एक वा दुई महिना भित्रमा धेरैभन्दा धेरैलाई भ्याक्सिन  लगाउने ब्यवस्था गर्नु प्रमुख आवश्यकता हो । यसका लागि सरकारले पर्याप्त मात्रामा खोप उपलब्ध गराउन सकेको छैन ।

कतिपयकाे लागि सुन्न मन नलाग्ने राग बनेकाे छ, समानुपातिक सहभागिता तथा प्रतिनिधित्वका कुरा । यद्दपि गीत तथा संगीत क्षेत्रकालाइ थाहा हुन्छ, रागकाे महत्व के हाे भन्ने सम्बन्धमा ।

चेपाङ समुदायले पनि ग्रामिण पर्यटनका लागि अति आवश्यक पक्ष मानिएको सांस्कृतिक पुर्नजागरण ल्याउनै नसक्ने भने होइन, चाहना भएको खण्डमा ।संस्कार संस्कृतिलाई घरघरमा पुर्नजिवित गर्ने सवालमा स्थानीय मौन वस्न रुचाउँछन् । संस्कार, संस्कृति तथा प्रकृति ग्रामिण पर्यटनको मेरुदण्ड हुन् ।

यो संविधानको धारा १० ले पहिलाका संविधानले व्यवस्था नगरेको व्यवस्था गरेको छ- कुनै पनि नेपालीलाई नागरिकता पाउने हकबाट बञ्चित गरिने छैन ।

आमा गोसाइँकुण्ड यात्राको वृत्तान्त सुनाउनु हुन्थ्यो । धुन्चे, देउराली, चन्दनबारी, लौरीबिना….गोसाइँकुण्डको सामाजिक, प्राकृतिक वातावरण आदि इत्यादि। यो यात्राका कुरा सुन्दै गर्दा कतिपय रोचक घटना पनि आउँथे, मानिसलाई बेहोस् बनाउँने फूलका कुरा, पकाएको खाना थालमा राख्ने बित्तिकै काँचै हुने जस्ता कुराले मलाई अचम्म तुल्याउँथ्यो।